De hoefsmid is een onmisbare steunpilaar binnen de paardensector

Een eeuwen oud beroep: hoefsmid. Vandaag de dag een uitdagend beroep, fysiek en mentaal. In 2026 bestaat de Nederlandse Vereniging van Hoefsmeden (NVvH) 110 jaar. Het bestuur stuurt aan op verandering. Er spelen ook problemen.

Op initiatief van dit blad en het NVvH-bestuur werd een
rondetafelgesprek georganiseerd. Een impressie van
een avondje ‘praten over je vak en je passie’.

RONDBLIK
Zet zeven hoefsmeden en de voorzitter van de NVvH bij elkaar en
dan gaat het er verbaal stevig aan toe. Eerst maar een opmerkelijk
feit van de acht aanwezigen zijn er zes lid van de NVvH (zie
kader). Twee genodigden zijn geen lid. Er is dus ruimte voor een
tegengeluid en daar wordt flink gebruik van gemaakt. Men wil
van elkaar leren en al snel passeren allerlei praktijkvoorbeelden
de revue.

De NVvH telt circa 300 leden. Naar schatting zijn er zo’n 800
gediplomeerde hoefsmeden. Een fors deel van hen is dus geen
lid. Exacte getallen zijn er niet, maar het aantal niet-gediplomeerde
hoefsmeden gaat richting de 1.500. Oorzaak: de hoefsmid is
een onbeschermd beroep. Iedereen kan zo maar aan de slag.
Dat is de aanwezigen een doorn in het oog.

‘Hoefsmid is een onbeschermd beroep:
er zijn ongeveer 1500 niet-gediplomeerde’

Het bestuur van de NVvH wil de bakens verzetten. Dat moet in
2026 zijn beslag krijgen. Er zijn nieuwe Statuten en een nieuw
Algemeen Reglement in de maak. Omdat de vereniging meer dan 100 jaar oud is heeft men het voornemen het predicaat ‘Koninklijk’
aan te vragen. Helemaal nieuw zijn de komst van een
klachtenregeling en een gedragscode. Was het bestuur vele
decennia lang een mannenaangelegenheid, nu maken twee
vrouwen deel uit van het bestuur. Jacolien Heuvelman is
secretaris en Els van der Vorm heeft de portefeuille public
relations en organisatie van evenementen. De NVvH is lid van de
FNHB, de Federatie Nederlandse Hippische Brancheorganisaties,
en van de EFFA (European Federation of Farriers Associations)
die op Europees niveau reglementeert en aan belangenbehartiging
doet. Voorbeelden: nascholing en nascholingspuntensysteem
en aldus certificering als Certified European Farrier (CEF).

Waarom moet men lid worden van de NVvH? Men noemt de
sociale aspecten, het verhogen van de kwaliteit van de leden
door bij- en nascholing en het opleiden van stagiaires.
Er zijn twee MBO-opleidingen voor hoefsmid: bij Aeres MBO te
Barneveld en het Zone College te Zwolle. Van enige animositeit
tussen beide opleidingen was tijdens de bijeenkomst geen
sprake. Geregeld vulde men elkaar aan en werden gevoelens en
ervaringen gedeeld.

‘Vernieuwing vereniging: een gedragscode, klachtenregeling en vrouwen in het bestuur’

Een hoefsmederij genereert een goed inkomen als deze 300 tot
400 paarden en pony’s omvat. Een fysiek verantwoorde ‘workload’
omvat 5 tot 8 paarden rondom beslagen per dag alsmede werkzaamheden als planning, administratie en inkoop.
Met 500.000 paarden en pony’s in ons land, gedeeld door 350,
zijn er circa 1.430 gediplomeerde hoefsmeden nodig. Dat
paardenhouders moeite hebben om een goede hoefsmid te
vinden lijkt hiermee wel aangetoond.
Nog een leuk weetje. Nederland is wereldwijd met afstand de
grootste producent van hoefijzers. Slechts 3 tot 4% van de
productie blijft in ons land. De rest wordt geëxporteerd.

JONG GELEERD?
Gevraagd naar knelpunten, komt het gesprek onmiddellijk op het
onderwijs en de instroom van nieuwe hoefsmeden. De oudere
garde gaat met pensioen. Nieuwe aanwas is broodnodig. Het
onderwerp maakt de tongen los. De aanwezige docenten slaken
verzuchtingen. De jonge MBO-ers zijn moeilijk te motiveren,
ontberen nogal eens technisch inzicht en tonen gebrek aan
discipline. Vooral de jonge jongens zijn ‘onbereikbaar’. En als het
dan misgaat belt ‘moeders’. Selectie aan de poort alvorens aan
de studie te beginnen is verboden. Het inzicht, dat het een mooi
maar ook moeilijk vak is met grote verantwoordelijkheden, komt
pas zo tussen de 16 en 18 jaar. Hoefsmid worden is lichamelijk
en mentaal best zwaar. Bij de oudere studenten landt het inzicht
vaker. Als oplossing ziet men, dat het verstandig is eerst de
opleiding algemene paardenhouderij te doen en pas daarna de
opleiding tot hoefsmid. Daarentegen oordeelt men positief over
zijinstromers, mannen en vrouwen die op wat oudere leeftijd een
bewuste en positieve keuze voor het vak maken. Daar hangt wel
een prijskaartje van € 12.500,- aan. Binnenkort gaat een groep
van 8 tot 10 zijinstromers van start. Zij doen een flinke investering
met als einddoel een zelfstandige baan met een inkomen
waar je zelf invloed op hebt. Er valt een goede boterham te
verdienen. En de ‘toppers’ verdienen zelfs meer dan dat.

‘Met meer leden kun je meer betekenen’

MEER LEDEN
We meldden bovenstaand de plannen van het bestuur van de
NVvH. In het rondetafelgesprek kwam het verenigingsleven aan
bod. Meer leden mag dan wellicht geen doel op zich zijn, maar
de kwaliteit van de leden zegt veel over het niveau van de
dienstverlening in deze tijd van mondige klanten. Daar werd
genuanceerd over gedacht. Met meer leden kun je ook meer
betekenen. Met meer financiële middelen kan men investeren in
betrokkenheid en verdieping. Regionale activiteiten trekken
genoeg belangstellenden, leert de ervaring. Bestuursleden
zouden werkgroepen moeten aansturen, die voor de uitvoering
van allerlei taken en activiteiten zorgen. Het lidmaatschap van
de NVvH kan aantrekkelijker worden gemaakt door het geven van
kortingen of bepaalde voordelen. Het ledental kan ook worden
opgehoogd door andere hoefverzorgenden zoals hoevenkappers
mits zij werken volgens diervriendelijke methoden en erkend
worden door de NVvH. Ideeën te over. Roep ons nog maar weer
een keer bij elkaar, klonk het aan het einde van de avond. Een
mooi compliment!

‘De instroom van nieuwe hoefsmeden
is een knelpunt’

DE DEELNEMERS AAN HET RONDETAFELGESPREK
Prof. dr. Wim Back. Voorzitter van het bestuur
van de NVvH. Maakte indertijd deel uit van de
examencommissie van de NVvH. Teamleider
Heelkunde van het Departement Gezondheidszorg
Paard van de Utrecht University. Schreef veel
publicaties over de hoeven en hoefproblemen bij
paarden en pony’s. Als enige Nederlander benoemd
in de International Equine Veterinarian Hall
of Fame van de American Farriers Association
(AFA). Marielle Biever is vanaf haar 15e
levensjaar betrokken bij het hoefsmeden hetgeen
resulteerde in het behalen van het felbegeerde
diploma. Ze runt vanuit Hazerswoude-Rijndijk een
mobiele hoefsmederij en heeft als werkgebied het
groene hart van Zuid-Holland. Dries Boink is
sinds 1997 gediplomeerd hoefsmid te Gilze
(Noord-Brabant). Tevens leerbedrijf. Was tien jaar
lid van het bestuur van de NVvH. Opleider aan het
Zone College te Zwolle. Adrie de Bruijn is
hoefsmid te Reusel (Noord-Brabant) en is instructeur.
Hij is geen lid van de NVvH. Mathijs Hordijk
is sinds 2020 gediplomeerd hoefsmid te Veenendaal.
Hij is bestuurslid van de NVvH en beheert de
portefeuille Onderwijs en EFFA (European Federation
of Farriers Associations). Dirk Jan de Kievit
is al meer dan 30 jaar actief als hoefsmid en
inmiddels 10 jaar docent aan het Aeres MBO te
Barneveld. Hij leidt aankomende hoefsmeden op
met praktijkgerichte en innovatieve vakkennis. In
samenwerking met dierenartsen en specialisten
van het Sporthorse Medical Diagnostic Centre
(SMDC) werkt hij aan het verbeteren van het
welzijn en de prestaties van sportpaarden.
Steve Kooistra is hoefsmid te Bergschenhoek
(Zuid-Holland) en staat bekend om zijn shiny horse
shoes. Zijn hoefsmederij is tevens leerbedrijf. Geen
lid van de NVvH. Joop Wijnen heeft zijn hoefsmederij
in Maarn (prov. Utrecht) en ook hij doceert
aan het Zone College te Zwolle. Als allround
hoefsmid werd hij tweemaal Europees Kampioen
en zesmaal Nederlands Kampioen, een staat van
dienst om U tegen te zeggen. Erelid van de NVvH
en nestor van het gezelschap.