Er zijn weinig bedrijven die nog nooit met een wormbesmetting te maken hebben gehad en/of niet hun beleid vakkundig insteken om dit te voorkomen. Maar hoe voorkom je dit? En nog urgenter: hoe krijg je een besmetting onder de knie op je bedrijf?
Bij de bestrijding van wormen is het belangrijk om te beseffen dat je de wormen niet uitroeit, maar het evenwicht herstelt zodat het geen gevaar vormt voor de gezondheid van het paard. Belangrijke pijlers hierin zijn weidemanagement en ontwormen om zo de besmettingsgraad in de wei en de wormbelasting van de paarden te reduceren.
Weidebeheer
Hoewel een wormbesmetting een algemeen woord is, is elke besmetting dat absoluut niet. Elke situatie is anders alleen al door de soort worm, leeftijd van het paard, gezondheidstoestand, levensstijl, het seizoen, de behandelgeschiedenis en noem het maar op. Omdat ontwormingsmiddelen niet onbeperkt gebruikt kunnen worden – aangezien dit hun werkzaamheid tegen parasieten kan verminderen – is het vooral belangrijk om de besmettingsgraad in de wei te verlagen. Dit kan je onder andere doen door overbegrazing te voorkomen (aanbevolen 1 ha per paard), mest te verwijderen, het afwisselen van percelen en diersoorten en het correct onderhouden van de wei. Al komen aarswormen niet voor in de wei en moet je bij deze parasieten de cyclus verbreken door hygiëne op stal te hanteren.
Mestonderzoek
Om de besmettingsgraad bij het paard onder de knie te houden is het belangrijk om op wormen te controleren door middel van een mestonderzoek. Dit kan uitsluitsel geven over welke paarden een besmetting onder de leden hebben en van welke parasiet, zodat selectief kan worden ontwormd. Dit ook om resistentie tegen de werkzame stoffen niet verder in de hand te werken. Een mestonderzoek na de ontworming kan tevens uitwijzen of deze doeltreffend is geweest of dat er nog verdere stappen moeten worden ondernomen. Helaas kunnen niet alle parasieten en parasieten in elk stadium worden geïdentificeerd met een mestonderzoek. Om deze reden blijft het belangrijk om twee keer per jaar preventief te ontwormen naast een eventuele selectieve behandeling tegen een aangetoonde besmetting. Het wordt aanbevolen om minstern één maal per jaar een mestonderzoek te doen, bij voorkeur in de zomer.
Werkzame stoffen
Ontwormen is dus belangrijk, maar het voorkomen van resistentie ook. Normaliter gaat een parasiet dood wanneer je deze behandelt met een tegen deze parasiet werkzame stof, maar wanneer er resistentie optreedt dan gebeurt dit niet. Vervolgens is deze parasiet hier ook niet meer gevoelig voor. Dit komt vooral door onderdosering en het frequent en/of ongepast ontwormen. Zorg er daarom altijd voor dat het gewicht van het paard bekend is om de juiste dosis toe te dienen en dat het paard minstens de berekende dosis voor zijn gewicht opneemt. Vraag advies aan de dierenarts over het juiste ontwormingsmiddel voor de situatie. Niet alle middelen bevatten dezelfde werkzame stoffen en zijn dus ook niet altijd doeltreffend in elk geval. Op deze website kan je ook zelf de werkzame stof uit jouw middel achterhalen.
Systematische ontworming
Bij de systematische en preventieve ontworming twee keer per jaar wordt geadviseerd om dit bij volwassen paarden (>3 jaar) in het vroege voorjaar en het late najaar te doen als het weideseizoen begint en eindigt. Eén van deze twee behandelingen moet sowieso gericht zijn op lintwormen, paardenhorzels en ingekapselde kleine strongyliden. Gelet op de cyclus is het najaar hiervoor de beste keuze. Omdat jonge paarden vatbaarder zijn voor besmettingen is het in dit geval vaak beter om ze drie tot vier keer per jaar te ontwormen in groepsverband, waarvan ook weer minstens één behandeling tegen lintwormen, paardenhorzels en ingekapselde kleine strongyliden. Drachtige merries worden volgens het schema van volwassen paarden ontwormd met een extra behandeling vlak voor de bevalling, omdat dan de natuurlijke immuniteit vermindert en om een vroegtijdige besmetting van veulens te beperken. Zeker veulens lopen een hoog risico, omdat ze nog geen immuniteit hebben opgebouwd. Daarom wordt geadviseerd ze rond een leeftijd van 2-3 maanden te ontwormen en die vervolgens om dezelfde aantal maanden te herhalen tot ze één jaar oud zijn. Let hierbij goed op het juiste gewicht voor een afgestemde dosis.
Komst nieuwe paarden
Je zou denken dat nieuwe paarden op stal gewoon in het schema mee kunnen, maar van deze paarden weet je vaak niet de geschiedenis op het gebied van parasieten. Daarom is het belangrijk om ze waar mogelijk voor en anders direct bij hun aankomst direct te ontwormen met een door de dierenarts aanbevolen middel en voor twee dagen te isoleren. Voor deze paarden op de weide gaan is ook een mestonderzoek aan te bevelen als check.
Dit artikel is tot stand gekomen met behulp van Zoetis www.ontwormenvanpaarden.nl.
