Door meer biodiversiteit en ‘groenblauwe dooradering’ op jouw paardenstal het welzijn van je paarden verbeteren? Dat kan! Inga Wolframm, lector aan de Hogeschoool van Hall Larenstein, doet hier onderzoek naar en vertelt ons welke voordelen dit onderwerp jou als ondernemer kan brengen.
In september 2022 startte Inga Wolframm als lector aan de Hogeschool Van Hall Larenstein. In die rol doet ze praktijkgericht onderzoek gefocust op duurzaamheid binnen de paardenhouderij en -sport. “Daarbij kijk ik vooral ook naar punten waar de maatschappij tegenaan loopt en hoe ik paardenhouders hierin kan ondersteunen. Aangezien deze sector een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan hoe je als mens in harmonie kunt leven met dier en natuur zijn we deze studie gestart. In dit onderzoek kijken we hoe paardenhouderijen kunnen bijdragen aan meer biodiversiteit en een groenblauwe dooradering, wat staat voor water en natuur.”
Grote kans voor paardenhouders
Inga legt ons uit dat een paardenhouderij vaak beschikt over veel grond die nog optimaler gebruikt kan worden. “Paarden hebben nu eenmaal een natuurlijke omgeving nodig om optimaal te leven. Dat betekent vrij bewegen, grazen en foerageren, contact met soortgenoten, idealiter in een afwisselend landschap. Door het paardenerf zo in te richten dat je verschillende kleine landschapselementen integreert creëren we nieuwe habitatten die ook de biodiversiteit vergroten. Denk hierbij aan elementen zoals heggen, hagen, poelen, bomen, en percelen met kruidenrijk grasland. Zo helpen we de natuur een handje én verbeteren we ook het welzijn van onze paarden.”
Win-win-win
Op dit moment is 3% van Nederland groenblauw dooraderd en we moeten voor 2050 op 10% zitten. Dit betekent volgens Inga dat er nog 224.000 hectare aan bomen, heggen en poelen bij moet komen. “Dat is best veel. Als paardensector hebben we in totaal zo’n 230.000 hectare ter beschikking en kunnen we dus een behoorlijke bijdrage leveren aan een van de grootste uitdagingen van de huidige tijd. Dat is ook de reden dat ik zo gedreven ben om de grond waar we in de paardensector over beschikken beter te benutten. Het is een win-win-win voor iedereen. Als paardensector kunnen we laten zien op welke manier wij bijdragen aan het maatschappelijke belang, we verbeteren het paardenwelzijn én maken de weg vrij voor nieuwe verdienmodellen.”
Huidige status
Samen met partners heeft Inga onderzocht hoe groenblauw dooraderd de paardensector nu al is. “Dit hebben we gedaan door een vragenlijst op te stellen bestaande uit 160 vragen, zodat we een gedetailleerde uitkomst kregen. We hebben deze vragenlijst breed uitgezet en uiteindelijk meer dan 500 volledige profielen ontvangen. Uit dit onderzoek blijkt dat de paardenhouderijen gemiddeld 12% groenblauw dooraderd zijn. Dit is zeker geen slecht percentage, maar tegelijkertijd kan het ook nog een heel stuk beter, vooral bij de grotere bedrijven.”
Biodiversiteitstool voor paardenhouders
Inga vertelt dat ze op dit moment bezig zijn met de ontwikkeling van een tool waarmee paardenhouders kunnen zien hoe groenblauw dooraderd ze op dit moment al zijn. “Daarnaast willen we hen ook een goed beeld geven van hoe ze dit op hun eigen erf kunnen verbeteren en praktische handvatten bieden. Bewustwording is erg belangrijk en door voorbeelden te geven kunnen we in kleine stappen de biodiversiteit verbeteren. Verder is het als paardenhouder fijn om te weten wat voor grondsoort je hebt, welke planten er veel groeien in de omgeving, welke planten goed zijn voor paarden en welke juist giftig zijn. Door deze informatie te verstrekken en onze inzet te laten zien aan gemeenten en provinciale overheden, hopen we overheidssteun te krijgen om de uitvoering goed in werking te zetten.”
Tips voor meer biodiversiteit
Om de biodiversiteit op jouw erf te verbeteren heeft Inga een aantal handige tips. “Kijk naar wat je al hebt op je erf en of je dit nog verder kunt uitbreiden. Zorg voor afwisseling en diversiteit in beplanting en landschapselementen voor een gezond landschap. Gebruik bij voorkeur verschillende streekeigen planten, die de lokale biodiversiteit ondersteunen. Denk ook aan het creëren van groene verbindingen met het omliggend landschap. Dit kan bijvoorbeeld door heggen te plaatsen rondom de weides of als natuurlijke afscheiding. Veel natuur is in de afgelopen decennia versnipperd geraakt, en door dit soort ‘groene corridors’ aan te leggen maak je het mogelijk voor insecten, vogels en zoogdieren om van de ene plek in het landschap naar de andere kunnen bewegen.
De buitenruimte voor paarden benadrukt idealiter hun natuurlijke leefomgeving. Schraal kruidenrijk gras van inheemse soorten is bijzonder geschikt. Paarden zijn actieve grazers en eten het gras graag kort. Pas daarom strookbegrazing of een wisselsysteem toe om de bodem te herstellen en kruiden te laten uitzaaien. De aanleg van poelen kan daarnaast ook heel goed zijn, mits de lokale bodem- en reliëfomstandigheden geschikt zijn. Dit verhoogt de lokale biodiversiteit, maar een waterplas is ook heerlijk voor paarden in de zomer. Denk bij meer biodiversiteit ook aan het plaatsen van voor paarden geschikte bomen in en rondom de weides. Bomen geven schaduw in de zomer en kunnen zelfs aanvullend rantsoen bieden.”
Dure investering
Inga begrijpt dat het aanleggen van meer biodiversiteit wellicht duur kan zijn. “Maar steeds meer gemeenten zijn vaak bereid om mee te denken. Het is dus aan jezelf om aan de gemeente te laten zien wat je plannen zijn, en wellicht werken ze er wel aan mee in de vorm van een subsidie. Daarnaast heeft het voor je bedrijf ook zeker een meerwaarde; door je erf zo in te richten dat je tegelijkertijd ook het welzijn van paarden verhoogt, wordt het ook aantrekkelijker voor paardenliefhebbers. Dit zal dus zeker ook voor meer en blijere klanten zorgen.”
