Ter ere van het honderdjarig bestaan van de KNHS organiseerden ze een hele congresweek vol leerzame activiteiten. Ze trapten af met het Instructeurscongres met ontwikkelingspsycholoog Steven Pont als interessante spreker. In dit artikel delen we een aantal van zijn lessen en informatie over hoe je specifiek omgaat met kinderen in de sport.
Als instructeur in de paardensport wil je iemand iets onderwijzen. Het leren is iets wat vanuit iemand zelf moet komen en dat is volgens Steven een ingewikkeld principe. “Bij het leren moet de leerling constant een besluit nemen die ligt tussen twee zuren en dat maakt het moeilijk.”
Omdat het uitmaakt
Dat leergedrag is al helemaal moeilijk als je het over kinderen hebt, omdat het voor een kind heel belangrijk is wat wij doen. Hier heeft Steven een mooi voorbeeld voor: “Als je als volwassene tegen een kind zegt dat je nog nooit iemand zo slecht hebt zien fietsen, dan is het fietsen geen veilige situatie meer. De kans dat het hierna met tegenzin op de fiets stapt of helemaal niet meer wil fietsen is groot. Maar andersom werkt dit ook. Vertel je dat kind hoe goed hij kan fietsen dan geeft dat een wereld van verschil in het zelfbeeld. We moeten ons beseffen dat het zelfbeeld wat een kind heeft niet van henzelf is, maar ontstaat aan de hand van wat wij naar buiten brengen. Dit is dus een heel belangrijk principe in het sturen van het gedrag van een kind.”
Individuele maatschappij
Nog een punt waar je volgens Steven rekening mee moet houden is dat we vandaag de dag in een bijzondere maatschappij leven. “Het gedrag wat kinderen laten zien ligt niet aan de kinderen zelf, maar aan hoe de wereld op dit moment is. Die is heel erg individualistisch geworden. Elke maatschappij krijgt de kinderen die het verdient, want dat is een eindproduct van hoe wij ze socialiseren. Nederland staat op dit moment in de top vijf van meest geïndividualiseerde landen. Door sociale media zijn we nog nooit zo met elkaar verbonden, maar toch is de grootste klacht eenzaamheid. Met 44% van de pubers gaat het dan ook niet goed.”
Opvoedende taak
Sport kan daarin veel betekenen als we Steven mogen geloven. “Sport heeft een maatschappelijke taak om kinderen minder vanuit het individu te laten kijken en sociale vaardigheden mee te geven. Een sportinstructeur mag zich dan misschien wel in het derde milieu bevinden, maar iedereen die zich in de omgeving van een kind begeeft is een opvoeder. Met name als je ze andere dingen leert dan thuis dan is een sportinstructeur iemand die ze bepaalde ervaringen meegeeft. Op dat moment is kennisoverdracht niet het enige wat plaatsvindt, maar vorm je dus ook de mens.”
Laten nadenken
Nog iets wat voorkomt uit onze hedendaagse cultuur is dat kinderen alles maar snel gedaan willen hebben en niet willen wachten. “Stel een kind is vierde in de rij en wil voordringen, dan zeg je niet dat deze pas als vierde aan de beurt is en niet zo raar moet doen. Maar stel je de vraag terug: ‘waarom zou ik jou als eerste moeten helpen’. Het kinderbrein wordt gevoed door ervaringen die wij het kind geven en dan is alleen vertellen hoe heet moet en werkt niet genoeg. Als een kind zegt dat hij het nooit zal leren, werkt het dus ook niet als je hem alleen geruststelt dat dit wel goedkomt. Zeg in plaats daarvan eens: ‘Ik snap dat je dat zegt, maar waarom denk je dat?’ Laat het kind zelf nadenken om de juiste snaar te bereiken.”
Kwaliteit van relatie
Waar sta jij voor? Een belangrijke vraag als je het Steven vraagt. “Wees zeker bij kinderen niet bang om een positie in te nemen. Mensen die met kinderen werken, geven vaak te veel weg en willen aardig gevonden worden. Het is belangrijker dat kinderen weten waar ze aan toe zijn dan dat jij altijd maar aardig bent. Vooral de kwaliteit van de relatie is hierbij belangrijk voor het leveren van een prestatie. Never waste a good moment to be kind. Dus duidelijke grenzen stellen of terechtwijzen mag, maar vooral ook een compliment geven en aardig zijn wanneer de situatie zich ervoor leent. Die ratio moet ongeveer drie staat op één zijn. Drie aspecten voor een goede relatie en eentje die het weer verlaagt. Al ligt deze verhouding bij kinderen soms nog iets hoger.” Waardoor het werken met kinderen dus om nog meer bewustzijn vraagt.
