Sanne Journée is erkend paardendierenarts, gecertificeerd gebitsverzorger en aangesloten bij de Nederlandse Vereniging voor Gebitsverzorging bij het Paard (NNVGP). Tijdens haar werk komt ze regelmatig paarden tegen die lijden aan EOTRH. Deze aandoening veroorzaakt veel pijn bij paarden en kent slechts één oplossing. Toch laten paardeneigenaren hun paard hier mee rondlopen; Sanne vertelt hoe dit moet veranderen.
Wat is EOTRH precies?
“Equine Odontoclastic Tooth Resorption and Hypercementosis oftewel EOTRH is een aandoening die voornamelijk voorkomt aan de snijtanden van een paard. Maar de ruinen- en hengstentanden kunnen er ook last van hebben en enkele keren zien we het bij de kiezen. Deze pijnlijke aandoening resulteert in het afbreken van tanden bij de wortels of leidt tot de vorming van abnormale hoeveelheden cement, waardoor knobbels ontstaan. Het verraderlijke is dat deze aandoening aan de buitenkant niet altijd zichtbaar is. Symptomen zoals roodheid, veel tandsteen, knobbels of loszittende tanden, worden vaak pas na verloop van tijd opgemerkt.”
Kan je er in een vroeg stadium nog iets aan doen?
“Helaas is de oorzaak van EOTRH nog niet bekend, wat het vinden van een effectieve behandeling bemoeilijkt. Er wordt veel onderzoek naar gedaan maar we denken dat er meerdere dingen meespelen. Op röntgenfoto’s zien we de aandoening ontstaan bij paarden vanaf veertien jaar. Door bij de reguliere controles röntgenfoto’s te maken, hebben we de aandoening in vroege stadiums voorbij zien komen. Maar eigenlijk zie je hier vanaf de buitenkant in de meeste gevallen niks van en merken eigenaren het pas op wanneer een paard hier al enige tijd mee rondloopt. Vroegtijdige constatering is heel belangrijk, omdat het een aandoening is die veel pijn oplevert voor paarden. Er zijn tandartsen die al van alles hebben geprobeerd om EOTRH tegen te gaan of te verminderen, zoals het afslijpen van de tanden om druk te reduceren of een bepaalde paddenstoelenmix, die je door het voer heen kan geven. Maar eigenlijk zien we hier te weinig verschil en is de enige manier om van de pijn af te komen het verwijderen van de aangetaste tanden.”
De worteltest
“Om EOTRH in een vroeg stadium te ontdekken, zijn we volop de worteltest aan het promoten. De bedoeling hierbij is, dat eigenaren regelmatig hun paard een wortel geven en deze met hun snijtanden af laten happen om te kijken of ze hier problemen mee hebben. Paarden die EOTRH hebben, hebben pijn bij het afbijten van een wortel en zullen dit dus ook niet doen met hun voortanden. Let er dus goed op dat je paard de wortel niet afpakt en hem opeet met zijn kiezen, maar hou hem goed beet en kijk of ze aan alle kanten van de snijtanden de wortel willen afhappen. Als je merkt dat je paard de wortel niet af wil bijten, terwijl hij dit voorheen wel deed, is het slim om altijd de dierenarts te bellen voor een klinisch onderzoek en waarschijnlijk röntgenfoto’s om te kijken of er meer aan de hand is.”
Wat doet de aandoening met het paard?
“Paarden die last hebben van EOTRH, hebben heel veel pijn. Hoewel ze dit niet allemaal even duidelijk uiten, zien we wel een positieve gedragsverandering na het verwijderen van de tanden. Doordat het vaak oudere paarden zijn die last hebben van deze aandoening, denken eigenaren vaak dat het paard gewoon wat rustiger is geworden door de leeftijd. Maar ook een ouder paard hoort nog blij en gelukkig te zijn. Na het verwijderen van de tanden zien we dat deze paarden echt weer helemaal opbloeien.”
Kan een paard goed functioneren zonder snijtanden?
“Wat je vaak ziet bij paarden die heel erg last hebben van EOTRH, is dat ze de snijtanden al niet meer gebruiken. Het grazen doen ze bijvoorbeeld met hun tong en lippen. Ik vind het mooi om te zien dat de paarden, waarbij ik ’s ochtends de snijtanden heb verwijderd, ’s middags alweer vrolijk staan te grazen voor ze naar huis gaan. Een paard past zich hier dus supersnel op aan. Alleen oudere paarden die ook slechte kiezen hebben, doen er vaak wat langer over om te herstellen. Maar ook daarbij is mijn ervaring dat zij uiteindelijk heel erg opknappen.”
Waarom heeft dit onderwerp extra aandacht nodig?
“Het grootste nadeel van het verwijderen van de snijtanden is dat bij de meeste paarden de tong uit de mond gaat hangen. Waar wij binnen de NVVGP mee zitten, is dat de tong van het paard er in de sport niet uit mag hangen. Er zijn dus paarden waarvan we weten dat ze EOTRH hebben, maar waarbij eigenaren de tanden erin laten zitten, omdat het hen punten kost op de wedstrijd. Daarom willen wij heel graag dat er dispensatie komt op wedstrijden. Zodat paarden behandeld kunnen worden aan EOTRH, ze pijnvrij, zonder snijtanden en met hun tong uit hun mond nog steeds wedstrijden kunnen blijven lopen op het hoogste niveau. Dat deze regel er nog niet is, vinden we onbegrijpelijk, helemaal nu er zo veel aandacht wordt besteed aan het welzijn van paarden. De sport is juist een mooi iets wat zeker behouden moet worden, maar het moet niet ten koste gaan van het welzijn van paarden.”
