Brand op een paardenbedrijf is de nachtmerrie van iedere paardenhouder. Paarden reageren instinctief op gevaar, wat het evacueren bij een noodsituatie extra uitdagend maakt. Daarnaast verspreidt vuur zich razendsnel, waardoor elke seconde telt. Preventie en een goed noodplan zijn daarom van groot belang om ernstige situaties te voorkomen.
Brandveiligheid op een paardenbedrijf: wat kun je doen?
Brand voorkomen begint met goede preventieve maatregelen. Enkele belangrijke stappen om de risico’s op een stalbrand te verkleinen:
- Zorg voor een goedgekeurde elektrische installatie, dus zonder open wandcontactdozen en onveilige snoeren.
- Gebruik verlichting die bestand is tegen stof en vocht.
- Sla hooi, stro en machines apart op. Zo verminder je de kans op stalbrand door broei en voorkom je dat vonken – ontstaan door materiaalpech – direct overslaan op je hooi- en strovoorraad.
- Zet prullenbakken niet tegen de stal aan, maar op afstand. Dit geldt ook voor laadpunten van bijvoorbeeld elektrische fietsen.
- Zorg voor voldoende blusmateriaal en controleer dit regelmatig.
- Maak een vluchtplan en oefen dit met alle betrokkenen.
Veelgemaakte fouten zijn het negeren van klein lijkende risico’s, zoals onveilige elektra in de stal, de vele spinnenwebben die werken als brandversnellers, en personeel dat niet weet wat te doen bij calamiteiten.
De rol van de brandweer bij stalbranden en reddingsoperaties
Wanneer de brandweer wordt opgeroepen voor een stalbrand, telt elke seconde. Het blussen van een stalbrand is een enorme uitdaging door de snelheid waarmee vuur zich verspreidt en de paniekreacties van paarden. De brandweer richt zich in eerste instantie op het redden van mens en dier. Veel mensen weten niet dat het bijna 45 minuten duurt na aankomst van de brandweer om een continue waterwinning op te bouwen. Vervolgens proberen zij uitbreiding van de brand naar andere delen van de stal te voorkomen. Door de intensiteit van de brand gaat het brandende gedeelte van de stal vaak volledig verloren.
Daarom is het essentieel dat paardenhouders weten wat ze zelf kunnen doen in de allereerste minuten, totdat hulpdiensten arriveren.
Een goede samenwerking tussen brandweer en paardenhouders kan levens redden. Denk aan het kenbaar maken van het terrein en het verstrekken van duidelijke plattegronden, het visueel herkenbaar maken van verschillende stalsluitingen (deze worden door brandweerlieden niet standaard herkend, zeker niet bij rookontwikkeling), het aangeven welke paarden prioriteit hebben, en het inzichtelijk maken van de aanwezigheid van brandputten. Ook is het belangrijk om extra noodhalsters beschikbaar te hebben voor een snelle evacuatie.
Praktische tips voor brandveiligheid
Naast structurele maatregelen zijn er ook een aantal eenvoudige, maar effectieve stappen die je direct kunt toepassen om je stal veiliger te maken:
- Houd vluchtroutes vrij: Zorg ervoor dat looppaden en nooduitgangen niet worden geblokkeerd door hooi, stro of materialen.
- Voer regelmatig oefeningen uit: Betrek personeel en stalgenoten hierbij, zodat iedereen weet wat te doen in geval van nood.
- Zorg voor gekeurde blusvoorzieningen: Plaats voldoende brandblussers (bij voorkeur vorstvrij schuim) en brandslanghaspels. Zorg dat iedereen weet waar ze hangen en hoe ze werken.
- Controleer regelmatig op brandgevaar: Denk aan stofophoping bij verlichting, overbelasting van elektrische installaties en verlengsnoeren die warm aanvoelen.
Praktijkervaring voor paardenhouders
Om paardenhouders extra voor te bereiden op noodsituaties, organiseert Paard & BHV op 3 april een exclusieve expertavond in samenwerking met het Horse Rescue Team. Dit team traint normaal gesproken alleen brandweerkorpsen, maar biedt nu een unieke kans om als paardenhouder meer te leren over reddingstechnieken en (brand)veiligheid.
Wat doe je bijvoorbeeld bij een paard te water, of als een paard bekneld ligt in de stal of trailer? Onder begeleiding van professionals krijg je inzicht in de meest effectieve reddingstechnieken, het gedrag van paarden bij noodsituaties en hoe je jouw eigen paardenbedrijf (brand)veiliger maakt.
Conclusie: Veiligheid begint bij voorbereiding
Brand en noodsituaties zijn onvoorspelbaar, maar een goede voorbereiding kan het verschil maken. Door te investeren in brandpreventie, training en noodplannen zorg je ervoor dat je in een crisissituatie sneller en effectiever kunt handelen.
Wil jij deelnemen aan deze expertavond? De eerste bijeenkomst vindt plaats op 3 april 2025 in Meijel (bij Utopia Equestrian Estate, Zuid-Nederland).
Meer informatie en aanmelden: https://paardenbhv.nl/expert-avonden/
