Voor veel paarden is het weer zo ver en mogen ze na deze natte winter weer het gras op. Hoewel gras de meest natuurlijke voedingsbron is en dit veel paarden goed doet, vergt dit extra oplettendheid. Waarom dat is, leggen we graag nog eens uit.
Als je het voedingsexperts vraagt dan biedt gras meerdere eigenschappen die perfect aansluiten op de voedingsbehoefte van het paard. Zo bevat het veel voedingsstoffen, vezels voor een gezond spijsverteringssysteem en voorziet het in de aangeboren behoefte om hapje stapje te grazen. In het voorjaar hangt er echter ook een grote ‘maar’ aan gras door onder andere de ophoping van fructanen in het gras.
Ophopen suikers, zetmeel en fructanen
Het lentegras staat bekend om het ophopen van de grote hoeveelheden niet-structurele koolhydraten die voor allerlei gezondheidsrisico’s kunnen zorgen bij het paard. Dit type koolhydraten is onder te verdelen in suikers (glucose, fructose en sucrose), zetmeel en fructanen. Wanneer een paard zetmeel en suikers binnenkrijgt, wordt dit verteerd tot suikers zoals glucose die het lichaam kan opnemen. Door de opname hiervan stijgt de glucoseconcentratie in het bloed en geeft het lichaam het hormoon insuline af, waardoor het glucose makkelijker van de bloedbaan naar weefsels kan verplaatsen. Schommelingen in bloedglucose en insulineconcentraties kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van insulineresistentie. Wat er niet alleen in kan resulteren dat de glucosespiegel in het bloed ongecontroleerder wordt, maar ook hoefbevangenheid kan veroorzaken.
Verstoring spijsvertering
Een andere zorg voor paardenhouders wanneer de paarden ineens te veel vers voorjaarsgras binnenkrijgen is het overweldigende spijsverteringskanaal. We weten eigenlijk allemaal dat plotselinge voerveranderingen niet goed zijn en dit systeem behoorlijk kunnen verstoren. Juist paarden zijn hier heel gevoelig voor. Dit kan niet alleen buikpijnen en koliek veroorzaken, maar kan net als de insulineresistentie ook hoefbevangenheid tot gevolg hebben.
Monitoren van suikers
Het monitoren van suikers in het gras is lastig, maar gelukkig is de afgelopen jaren steeds meer informatie hierover verzameld. Zo weten onderzoekers dat vooral in het voorjaar in de maanden april en mei de gehaltes hoger zijn dan bijvoorbeeld later in het weideseizoen. Wanneer de zon schijnt, maakt het gras fructanen aan om de plant te faciliteren in de groei. Verschillende factoren hebben invloed op de vorming van fructanen zoals de zon, temperatuur, bewatering, bewolking, bemesting, grond- en grassoort. Maar de fructanen worden door de plant vooral gebruikt als het warmer en zonniger is om te groeien. Wanneer de temperatuur daalt en de zon onder is, worden fructanen voornamelijk opgeslagen in de plant om op een lager moment in te zetten. Het gehalte hiervan is dus voornamelijk in de ochtend hoog, zeker als overdag de zon volop schijnt en het ‘s nachts vriest, maar ook kort gras bevat meer fructanen. Een actuele index kan je hier (https://www.hoefnatuurlijk.nl/nl/fructaanindex.html) vinden om de risico’s per gebied in te schatten.
Grasopname beheren
Gelukkig zijn er verschillende manieren om grasopname te beheren. Vooral bij paarden die al eerder problemen met de overgang naar gras hebben ondervonden of al spijsverterings- of stofwisselingsproblemen hebben ondervonden is dit enorm belangrijk. Zo kan je de paarden voordat ze op de wei gaan hooi voeren, zodat de spijsvertering al op gang is en de ergste honger is weggenomen waardoor over het algemeen langzamer wordt gegeten. Bij de gevoelige groep paarden is het hierbij belangrijk om ervoor te zorgen dat het ruwvoer een zo laag mogelijk suikergehalte bevat en ook de rest van het zomerdieet afgestemd wordt op zo min mogelijk zetmeel en suikers. Bij deze paarden kan het ook slim zijn om met regelmaat de voeten op de röntgenfoto te zetten om hoefbevangenheid in een eerder stadium op te kunnen merken. Introduceer in ieder geval het lentegras langzaam, laat het paard wennen aan het gras door de graastijd op te bouwen of te werken met een graasmasker. Daarnaast kan je de hierboven genoemde index slim gebruiken door tijden waarin het fructaangehalte hoger is te vermijden door bijvoorbeeld de paarden in de vroege ochtend nog niet op het gras te laten.
