Door de naoorlogse welvaart is niet alleen de mens langer gaan leven, maar ook worden onze huisdieren ouder. Was vroeger een 25 jaar oud paard een uitzondering, tegenwoordig is zelfs een 30-jarig paard geen uitzondering meer.
Een indirect bewijs voor een verouderde paardenpopulatie vormt het aantal doorverwijzingen van oudere paarden naar specialistische klinieken. Het blijkt dat dit gedurende de laatste decennia verzesvoudigd is. Maar wanneer is een paard eigenlijk oud? En vanaf welke leeftijd zou een paard met pensioen moeten gaan?
Leeftijd pensioen
De pensioenleeftijd hangt af van de zwaarte en het karakter van het gevraagde werk. De meeste sportpaarden leveren hun topprestaties tussen 10 en 15 jaar en worden daarna nog een paar jaar op lichter niveau ingezet. Bij renpaarden en dravers ligt hun carrière tussen 2 en 14 jaar. Zolang het paard niet vermagert of chronisch kreupel is en zijn werk met plezier doet, hoeft het nog niet met pensioen. De algemene consensus is wel dat vanaf 20 jaar een paard een senior is.
Gezondheid
Veroudering is een proces van geleidelijk en voortschrijdend verlies van lichaamsfuncties en is geen ziekte, maar verhoogt natuurlijk wel de kansen daarop. Echt oud is een paard dan pas als het met een normaal dieet zijn gewicht niet meer kan handhaven. Dit geldt voor 16 tot 35% van de oudere paarden. Daarentegen zijn er ook veel oude paarden te dik en lijden dan vaak aan het Equine Metabolic Syndrome (EMS). Bij EMS is er een hoger risico op hoefbevangenheid bij een insuline ontregeling.
Gezondheidsproblemen treden op als de aftakeling van een aantal organen en systemen een kritische grens bereikt heeft. Het gezichtsvermogen en het gehoor horen bij de eerste systemen die achteruitgaan. Veel paarden van 20 jaar en ouder leiden aan minstens één kwaal en boven de 30 jaar leiden de meesten zelfs aan meerdere kwalen. Een veel voorkomende acute aandoening is een darmafsluiting door een vetgezwel of een verstopping. Daarnaast zijn er ook een aantal chronische aandoeningen, zoals PPID, lichte bloedarmoede, gebitsproblemen, pees- en gewrichtsschade en tumoren. Sommige van deze aandoeningen veroorzaken ook nog eens hoefbevangenheid.
Voeding
Bij het samenstellen van een dieet is het van belang om er rekening mee te houden dat de senioren weliswaar minder actief zijn dan jonge paarden, maar wel degelijk behoefte aan energie hebben. Verder is door een slechtere eiwitopname de behoefte aan eiwit hoger. Een goed dieet voor senioren heeft 14 tot 16% ruweiwit. De vertering van ruwvezels is ook iets afgenomen. Als het oudere paard een aantal tanden mist, is het aan te bevelen om het hooi te hakselen of kunnen er grasbrokken gevoerd worden. Verder is de behoefte aan fosfor bij senioren verhoogd. De opname van calcium, koper en zink blijft wel onveranderd.
Arts
De Erkende paardendierenarts speelt bij de zorg voor senior paarden een essentiële rol. Zij of hij kan verborgen stofwisselingsziektes diagnosticeren, preventieve maatregelen nemen en adviseren in de samenstelling van een optimaal dieet. Uiteindelijk kan zij of hij de eigenaar bijstaan bij de beoordeling van de levenskwaliteit. Indien deze ernstig verslechterd is, veelal door chronische pijn, is de dierenarts de aangewezen persoon om het oude paard ook op een diervriendelijke en waardige manier te euthanaseren.
Bron: KNMvD Cluster Paard, Em. Prof. René van den Hoven
Vond je dit artikel interessant? Bekijk dan ook het artikel over en kijkje in de keuken bij paardendierenarts Martine Noordermeer en pijnherkenning bij paarden.
Wil je tweemaandelijks op de hoogte gehouden worden over alles wat er in de hippische sector speelt? Sluit dan voor maar €44,50 per jaar (6 nummers) een abonnement af op de Hippische Ondernemer.
