De brandweer schat dat jaarlijks tussen de vijf en tien paardenbedrijven te maken krijgen met brand op stal. De belangrijkste oorzaken: achterstallig onderhoud van elektra, landbouwmachines, natuurlijke oorzaak, ongedierte, nalatigheid van rokers en brandstichting.
Begin 2020 kwamen er tien paarden te overlijden bij twee stalbranden. In de voorgaande vijf jaar zijn er 27 stalbranden bekend waarbij dertig paarden zijn omgekomen. In veel gevallen had brand voorkomen kunnen worden als er meer aandacht aan preventie was besteed. Vreemd genoeg zijn veel stalhouders daar te weinig van doordrongen, terwijl de emotionele en financiële gevolgen van een brand vaak groot zijn, want een brand is veelal verwoestend.
Tips om een brand te voorkomen
We geven je enkele tips om een stalbrand mogelijk te voorkomen:
- Reinig regelmatig elektrische apparatuur.
- Zet onnodige apparatuur zoveel mogelijk uit.
- Bedradingen dienen veilig te worden weggewerkt, zodat knaagdieren er niet van kunnen eten, en oververhitting wordt voorkomen.
- Plan eens in de vijf jaar een elektrakeuring in.
- (Landbouw)machines dienen gekeurd te worden en thermisch beveiligd te zijn.
- Plaats machines niet in de buurt van brandbaar materiaal zoals ruwvoer of bodembedekkers.
- Houd bij zowel machines, elektra als brandbaar materiaal altijd een blusmiddel paraat.
- Sla brandbaar materiaal niet op bij de stallen, maar in een aparte loods om verspreiding van brand tegen te gaan.
- Zorg voor een goede fundering van het bedrijf en een bliksemafleider om brand op een natuurlijke manier zoveel mogelijk te voorkomen.
- Voorkom broei door het ruwvoer eerst goed op het land te laten drogen en plaats deze niet in de brandende zon.
- Voorkom dat knaagdieren en vogels gaten maken in het plastic verpakte ruwvoer. Dit vergroot namelijk ook de kans op broei.
- Onoplettende rokers kunnen gemakkelijk onbewust een stalbrand veroorzaken. Verstandig is om roken op stal geheel te verbieden. Wanneer u rokers toch toe wilt laten, richt een veilige rookplaats in, waarbij de gelegenheid is om sigaretten goed uit te maken. Geef duidelijk aan waar gerookt mag worden en waar absoluut niet.
- Brandstichting kan ook plaatsvinden door bijvoorbeeld onoplettende kinderen. Zorg dat kinderen zich bewust zijn van de gevaren van vuur en zorg voor ouderlijk toezicht.
- Plaats een goed afgesloten omheining om het bedrijf en maak eventueel gebruik van cameratoezicht om bewuste brandstichting te voorkomen.
Voorbereiding op een brand
Om brand tijdig te signaleren kan gebruik gemaakt worden van warmtemelders of branddetectiemelders die een telefonische melding geven. Dit om paniek op stal te voorkomen. Rookmelders kunnen niet gebruikt worden omdat deze ook af gaan bij veel stof.
Op stal dient een ontruimingsplan en calamiteitenplan aanwezig te zijn. Een ontruimingsplan bestaat onder andere uit een plattegrond van de stal, het aantal paarden dat aanwezig is, welke dieren een andere aanpak nodig hebben, waar eventuele sleutels zijn opgeslagen, waar paarden naar toe geëvacueerd moeten worden, maar ook hoe staldeuren open moeten. Daarnaast voorziet het calamiteitenplan in een beschrijving van welke acties ondernomen moeten worden, wie hiervoor verantwoordelijk zijn en wie op de hoogte gesteld moeten worden van de feiten. Zet hierin ook belangrijke telefoonnummers (o.a. dierenarts). De brandweer is zelf niet dagelijks actief met paarden, zorg dus voor een duidelijke uitleg. Daarbij hebben niet alle brandweerkorpsen voldoende water (via bluswaterauto’s), dus weet waar het bluswater vandaan moet komen (eigen voorziening of brandput).
Tevens is het belangrijk om mensen paraat te hebben bij een stalbrand. Dit kan een groepsapp van stal zijn, maar beter maakt u een calamiteiten-app aan met enkele handige mensen van stal. Mensen die snel en vlot kunnen handelen, ook in een panieksituatie. De brandweer zal gebruik maken van noodhalsters, dus zorg dat er bij iedere ingang van stal enkele touwen van vier meter liggen.
Evacueren
Bij het evacueren moet je altijd ver van de brand en rook beginnen, omdat hier het minste gevaar is. Als de brandweer arriveert zal deze de paarden die dichter bij de brand staan bevrijden. De brandweer maakt gebruik van een estafettesysteem: zij halen de paarden uit stal en geven deze door aan een vrijwilliger. De brandweer kan dan snel door naar het volgende paard.
Om echt goed voorbereid te zijn op een stalbrand kun je samen met de lokale brandweer een brandoefening inplannen. Hierbij leert de brandweer de stal kennen en leer je hoe te handelen tijdens een stalbrand.
Lees hier hoe LTO Nederland zich samen met POV, de Dierenbescherming, het Verbond van Verzekeraars, Brandweer Nederland, en overheid inzet om de brandveiligheid te vergroten zodat er minder dieren omkomen door stalbranden: https://www.lto.nl/onderwerpen/brandveiligheid-en-stalbranden/
Bron: LTO Nederland, Maggie van den Bighelaar
Vond je dit artikel interessant? Bekijk dan ook het artikel over embryotransplantatie en het voorkomen van schrale paardenweides.
Wil je tweemaandelijks op de hoogte gehouden worden over alles wat er in de hippische sector speelt? Sluit dan voor maar €44,50 per jaar (6 nummers) een abonnement af op de Hippische Ondernemer.
