Een deken is niet alleen bedoeld om warmte toe te voegen. Paarden warmen zichzelf heel anders op dan wij, en als je dat begrijpt, kun je hen ondersteunen in plaats van ze per ongeluk kouder te maken.
Paarden warmen zichzelf van binnenuit. Hun spijsvertering fermenteert de hele dag door vezels, wat constante interne warmte creëert. Hun wintervacht houdt die warmte vast wanneer de haren omhoog kunnen komen en kunnen opbollen, een proces dat pilo-erectie heet. Dit creëert een laag warme lucht dicht op de huid en vormt de belangrijkste isolatie van het paard.
Een dunne deken kan dit systeem verstoren. Die drukt de vacht plat en neemt zo de natuurlijke isolatie weg. Als de deken niet genoeg vulling heeft om te vervangen wat er verloren gaat, kan het paard door een licht deken kouder worden dan zonder deken.
Gezonde paarden zijn ook gebouwd om op de juiste plekken droog te blijven. De buitenste vacht kan nat lijken terwijl de huid warm en droog blijft. Die droge basis is de isolatie. Wanneer we een deken opleggen en de vacht platdrukken, moet de vulling die verloren isolatie vervangen. Problemen ontstaan wanneer vocht de huid bereikt. Natheid aan de basis van de vacht drukt de haren plat en verhindert dat de vacht warmte vasthoudt. Dit kan gebeuren bij ijzel, zware natte sneeuw, of wanneer een paard zweet onder een ongeschikt deken.
Het controleren van de basis van de vacht vertelt je veel meer dan naar het oppervlak kijken. Glijd met je vingers tot op de huid achter de schouder en langs de ribben. Droog en warm betekent dat het paard goed kan omgaan met de omstandigheden. Koel of vochtig betekent dat het paard isolatie verliest en ondersteuning nodig heeft.
Paarden laten ook duidelijke lichaamstaal zien wanneer ze het koud hebben. Let op spanning in de hals, kortere en stijvere beweging, strak opgetrokken staan, het vermijden van een achterbeen rusten, groepsvorming in beschutte ruimtes, een bolle bovenlijn, teruggetrokken sociaal gedrag, en verhoogde hooi-inname in combinatie met spanning. Rillen is een duidelijk signaal, maar verschijnt later in de curve van ongemak.
De oren kunnen extra informatie geven, maar zijn op zichzelf niet betrouwbaar. Koude oren met een ontspannen lichaam zijn normaal, maar koude oren in combinatie met spanning, stilstaand gedrag, of een koele of vochtige vachtbasis kunnen erop wijzen dat het paard warmte verliest. Kijk altijd naar het geheel in plaats van naar één enkel symptoom.
Als je ervoor kiest om een deken op te leggen, kies dan een vulling die vervangt wat je wegneemt. Dekens zonder vulling of zeer lichte lagen maken paarden in winterweer vaak kouder. Een deken die de vacht platdrukt heeft genoeg vulling nodig om de warme lucht te vervangen die de vacht anders zelf zou vasthouden.
Dekens zijn een hulpmiddel, geen standaard. Gezonde volwassen paarden met een volledige wintervacht kunnen zichzelf vaak uitstekend reguleren, zolang ze droog blijven, beschutting hebben tegen harde wind, en voortdurend toegang hebben tot ruwvoer. Paarden die geschoren zijn, ouder, mager, herstellend, of leven in natte en winderige omstandigheden hebben waarschijnlijk meer ondersteuning en dekens nodig. Het individuele paard is altijd leidend.
Het zou makkelijker zijn als één getal voor elk paard werkte. Maar in mijn eigen kudde heb ik paarden die comfortabel blijven zonder deken bij min dertig, en anderen die driehonderdvijftig gram (of meer) nodig hebben bij dezelfde temperatuur. Die variatie is normaal. Het is precies waarom geen enkel schema voor ieder paard kan werken, en waarom het observeren van het individuele paard altijd nauwkeuriger is dan welke temperatuurwijzer dan ook.
Thermoregulatie is individueel. Schema’s kunnen je niet vertellen wat jouw paard nodig heeft. Jouw paard wél. Kijk naar het lichaam, voel de huid, en dek het individu dat voor je staat.
Bron: GROW Horsemanship
Vertaald vanuit het Engels
