Naast manuele technieken maken steeds meer fysiotherapeuten gebruik van aanvullende therapieën en technologieën om hun behandelingen te versterken. Samen met Ingrid van der Heijden van Stablefysio zetten we de belangrijkste tools op een rij.
High Power Laser
De high power laser werkt met lichtenergie die diep in het weefsel doordringt. Door het foto-energetische effect stimuleert het licht de cellen tot herstel en zorgt het voor een betere doorbloeding en weefselvernieuwing. De intensiteit en frequentie kunnen worden aangepast aan het type weefsel, waardoor de behandeling nauwkeurig kan worden afgestemd op de klacht. Lasertherapie wordt veel toegepast bij wondgenezing, peesblessures en ontstekingen, maar ook bij spierproblemen waarbij ontspanning of verbetering van de tonus gewenst is. Omdat het herstelproces wordt geactiveerd, zijn meerdere sessies meestal nodig om een optimaal effect te bereiken.
Dry needling
Dry needling is een techniek waarbij met een dun naaldje in de spier wordt geprikt om spanning te verminderen. Bij paarden wordt het uitsluitend uitgevoerd door fysiotherapeuten die daarvoor zijn opgeleid en bevoegd. De techniek is bedoeld om spierknopen los te maken, de doorbloeding te verbeteren en de spanning in de fascie te verminderen. Zo kan de beweeglijkheid van gewrichten verbeteren en kan het paard zich soepeler bewegen. Dry needling wordt ook gebruikt om patronen van pijn of overbelasting te doorbreken bijvoorbeeld in een achterbeen met de verbinding in het bekken of voorbeen in de verbinding met de schouder/romp. Het effect is vaak direct merkbaar doordat de spier ontspant en de bewegingsvrijheid toeneemt.
HEIT
HEIT staat voor hoge energetische inductietherapie en maakt gebruik van een pulserend elektromagnetisch veld (PEMF). Dat is geen nieuwe techniek, maar de vorm waarin het wordt toegepast wel. Het veld heeft een sterkte van drie Tesla wat doordringt in de huid, facie, spier, pees, gewricht en zelfs tot bot niveau. Het stimuleert de motorische uiteinden van de zenuwvezels van de spier, waardoor deze aanspant. Dit maakt het mogelijk om spierspanning te optimaliseren en volume te trainen en daarnaast de celhuishouding te verbeteren in meerdere weefselstructuren waardoor het een niet invasief regeneratief hulpmiddel is. HEIT is daardoor een waardevolle aanvulling binnen de fysiotherapie: het helpt om naast het bewegingssegment ook het spiergebruik en de controle te optimaliseren.
Elektrostimulatie en EQUERY-training
Bij elektrostimulatie wordt een elektrische prikkel gebruikt om spiercontracties op te wekken of pijn te moduleren. Dit kan met oppervlakkige elektroden of met gespecialiseerde systemen zoals het EQUERY-pak, dat via meerdere kanalen tegelijk werkt. De fysiotherapeut kan hiermee specifieke spiergroepen activeren en trainen, zelfs wanneer een paard door blessure of revalidatie niet actief kan worden gereden. Deze vorm van training verbetert de stabiliteit, spierconditie en coördinatie zonder belasting van de gewrichten. Het is daarom een effectieve ondersteuning bij revalidatie en een manier om het herstel te versnellen. Daarnaast heeft het ook een positief effect op de celwerking – de energiefabriek van de spier wordt verbeterd en kan in sommige gevallen ook pijn dempend werken.
Radiofrequentietherapie (Indiba/Tecar)
Radiofrequentietherapie, waaronder Tecar of Indiba vallen, maakt gebruik van hoogfrequentie elektromagnetische golven om diep in het weefsel warmte te genereren. Dit stimuleert de doorbloeding, verbetert de celstofwisseling en bevordert het herstel van spieren, pezen en gewrichten. Door de frequentie en intensiteit aan te passen, kan gericht worden gewerkt op ontspanning of juist activering van het weefsel. De techniek is geschikt voor dieper gelegen structuren waar manuele behandeling minder goed bij komt, en wordt vaak gebruikt bij chronische blessures of wanneer regeneratie gewenst is.
Medical taping
Medical taping is een veelzijdige methode waarbij elastische tape wordt aangebracht om spieren, pezen en faciale structuren te ondersteunen. De tape beïnvloedt de spanning in het weefsel, stimuleert de doorbloeding en geeft langdurig een lichte prikkel aan de huid. Daarmee kan het herstelproces tussen behandelingen door worden voortgezet. Afhankelijk van de manier van aanbrengen werkt de tape ontspannend of juist stabiliserend. Het wordt ingezet bij pees- en spierblessures, rugklachten, SI-problemen en bij revalidatie na een operatie. Ook bij jonge paarden kan taping worden gebruikt om standsafwijkingen subtiel te beïnvloeden en correcte beweging te stimuleren.
Guasha en faciale technieken
Guasha-stenen en of facie hulpmiddelen worden toegepast om de doorbloeding te verbeteren in de fascie – het bindweefsel dat spieren omhult – soepeler te maken. Met gecontroleerde druk worden verklevingen losgemaakt, waardoor het weefsel beter beweegt en het paard soepeler kan presteren. Deze techniek wordt vaak gecombineerd met massage en kan helpen bij stijve of slecht beweegbare zones, bijvoorbeeld na een blessure. Maar dus ook in om doorbloedingsstoornissen te verbeteren en herstel te bevorderen. Het bindweefsel fungeert als een soort ambulance, het biedt zowel de route waarlangs de hulp komt, als de cellen die helpen bij het herstel. Onmisbaar dus daarom ook effectief als hulpmiddel.
Ondersteunende therapieën
Tot slot bestaan er aanvullende hulpmiddelen zoals magneet- of PEMF-dekens, die na een behandeling worden gebruikt om de doorbloeding te bevorderen en het herstel te ondersteunen. Ze werken op vergelijkbare wijze als magneetveldtherapie maar met een lagere intensiteit. Hoewel deze dekens een nuttige aanvulling kunnen zijn, vormen ze geen vervanging van de therapeutische behandeling. Hun meerwaarde ligt vooral in het verlengen van het effect na een sessie. Bloedzuigers worden tegenwoordig ook vaker ingezet als aanvulling. Daar heb ik geen ervaring mee, maar hoor er soms wel goede verhalen over. Vooral als aanvulling op pijndemping, ontstekingen, doorbloeding en herstel van weke delen.
Verder is er nog de ultrageluid – tens – elektrotherapie – shockwave – thermotherapie. Allemaal gericht om op een non-invasieve manier (alhoewel shockwave best invasief kan voelen dus daar misschien niet helemaal onder valt) regeneratie te brengen in het lichaam.
Wat je ook aanvullend inzet; het kan een krachtige tool zijn om je behandeling te versteken. Maar om effectief te zijn moet je het wel doelgericht en met de focus op het juiste weefsel toepassen als het om blessures gaat. Een goede diagnose is dan cruciaal.
Met dank aan Ingrid van der Heijden van Stablefysio voor de informatie.
