Nu de paarden weer iets meer op stal en in de paddock staan, wilt u niet dat ze zich ook meer gaan vervelen. Al bestaat het woord ‘verveling’ eigenlijk niet onder dieren volgens paardengedragsspecialist Machteld van Dierendonck. In dit artikel legt ze uit hoe dit zit en geeft ze tips om het welzijn van paarden de verrijken en verbeteren.
Machteld van Dierendonck begint met het feit dat paarden zich technisch gezien niet kunnen vervelen. “Ze hebben daar geen maat voor zoals wij mensen dat hebben. Wel kan het voorkomen dat ze niet de gelegenheid hebben om te kunnen doen wat ze van nature willen doen. Een paard wil altijd voldoende mogelijkheid hebben om te slapen, spelen, sociaal contact te hebben en te eten. Dat geeft al meteen aan waar u moet zoeken en over na moet denken wanneer u het welzijn van uw paarden wilt verbeteren.”
Langer eten
In de winter staan veel paarden in een stal met stro of zaagsel met een beetje hooi en kunnen ze hun buurman zien, maar dat is volgens Van Dierendonck ver van wat ze normaal doen. “In de wei hebben ze alles wat ze willen en kunnen ze sociaal zijn, spelen, eten en rusten wanneer ze dat willen. Natuurlijk heeft niet iedereen de mogelijkheid om de paarden het hele jaar rond op de wei te laten, maar die overgang moet u zo klein mogelijk maken. Dat kunt u doen door ze langer bezig te houden met hun voer in de stal. Door bijvoorbeeld het hooi in een slowfeeder te doen, moeten de paarden al extra moeite doen om het hooi te pakken te krijgen en zijn ze daar veel langer mee bezig en maken ze meer speeksel aan. Ook in de paddock is het aan te raden om een slowfeeder te plaatsen, in ieder geval als paarden daar langer dan 4 uur staan. Al moet u er wel rekening mee houden dat het hooi niet op het zand terechtkomt wanneer deze wordt opgehangen. Daarom is het handiger op een aantal plekken grenzend aan de paddock een slowfeeder boven een verharding te hangen, zodat de restjes hooi daar vallen en niet op het zand. Er is een onderzoek geweest naar de grootte van de mazen van een slowfeeder en daaruit kwam naar voren dat paarden juist niet altijd voor de makkelijkste weg gaan en als ze kunnen kiezen niet altijd de grootste maas pakken.”
Zicht op anderen
“Wanneer u een stal met schuifdeuren hebt, zou u deze ook op een kiertje vast kunnen zetten met bijvoorbeeld een slowfeeder ervoor op de grond. Als dit bij meerdere paarden zo gedaan wordt, is het voordeel hiervan dat ze ook gelijk zicht hebben op elkaar. Voor veel paarden is het namelijk een probleem wanneer ze elkaar niet kunnen zien. Je doet ze dan ook veel meer een plezier door die mogelijkheid wel te bieden, ook als ze eten of liggen. Soms kan dit al door een halve plank uit het tussenschot te halen (let wel op de grootte van de opening ten opzichte van de breedte van de hoeven) of een rek met tralies daarvoor te plaatsen. Op de faculteit in Utrecht zijn in meerdere patiëntboxen de dichte onderdeuren vervangen door tralies. Dit zicht op elkaar is voor veel paarden belangrijker dan mensen denken. Zo heeft het bijvoorbeeld direct invloed op het dag- en nachtritme. Van nature hebben paarden dat namelijk niet. Ze eten twee tot drie uur waarna ze vervolgens een uurtje rusten en zo herhaalt zich dit patroon 24 uur per dag. Op stal kunnen veel paarden niet van elkaar zien of ze opletten of niet en omdat paarden weten dat ze in de nacht vrijwel nooit gestoord worden, gaan vele alleen dan liggend rusten. Laat ze elkaar dus zien, dat geeft mentaal een heleboel meer comfort.”
Spiegelbeeld
Wanneer uw paard echt alleen moet staan, bijvoorbeeld omdat hij wegens ziekte in isolatie moet, heeft Van Dierendonck ook hier een goede oplossing voor, namelijk: spiegels. “Een paard kan zichzelf niet herkennen en zal dus denken dat er een paard naast staat. Doe dit wel achter tralies om ongelukken te voorkomen en denk na over de plek waar u de spiegel plaatst. Hang hem bijvoorbeeld niet voor de voerbak. Een nadeel hiervan is wel dat wanneer het paard opgewonden is, zijn denkbeeldige buurman dat ook is.”
Bezig zijn
Om nog even terug te komen op het bezighouden van paarden met voer is Van Dierendonck zelf heel creatief met haar paarden bezig. “Twee keer per week gooien we een aantal wilgentakken in de paddock en daar zijn ze wel drie dagen mee aan het klunzen om de bast eraf te krijgen. Daar moeten ze veel moeite voor doen en op dat moment zijn ze precies aan het doen wat belangrijk is voor hen: namelijk voedsel zoeken. Daarbij voorkomt het gelijk dat ze snel dik worden door teveel aan voer, ze maken speeksel aan en – als je ze laat liggen helpt het hen om hun voeten wat meer op te tillen wanneer ze gaan spelen. Deze wilgentakken kunt u overigens ook in de stal vastmaken aan de tralies om ze daar bezig te houden.”
Meer moeite doen
Zelfs de opname van het krachtvoer kan volgens Van Dierendonck vaak nog wel iets meer uitgesmeerd worden. “Geef sowieso vaker en kleinere porties en laat ze er wat meer moeite voor doen. Strooi de brokken bijvoorbeeld door het hooi, gebruik een voerbal waar ze het uit moeten rollen, leg grote ronde stenen in de voerbak of meng het met luzerne. U zult zien dat ze er veel langer mee bezig zullen zijn.” Een appel in een waterbak is ook heel leuk. Voor veel ondernemers is het niet altijd mogelijk om elk paard individueel te behandelen en voor een dagelijkse verrijking op alle punten te zorgen. Begin daarom eens met wat punten die makkelijk uitvoerbaar zijn en weinig tijd kosten en kijk wat er verder kan worden uitgebouwd om het welzijn op stal te verbeteren.
Vond u dit artikel interessant? Bekijk dan ook het artikel over Helpdesk Paard en welzijn verbeteren met licht.
Wilt u tweemaandelijks op de hoogte gehouden worden over alles wat er in de hippische sector speelt? Sluit dan voor maar €39,50 per jaar (6 nummers) een abonnement af op de Hippische Ondernemer.
