Volgens sommigen is het een heerlijk warme zomer, maar niet voor onze geliefde paarden. Paarden hebben een hele andere comfortzone dan ons mensen en lopen daardoor meer kans op hittestress. Maar wat is hittestress precies en hoe kan je het voorkomen?
Een paard gedijt het beste van een omgevingstemperatuur tussen de 5 °C en 20 °C, dit is ook wel de comfortzone van het paard als we het over temperaturen hebben. Heel anders dan de thermoneutrale zone waarin mensen zich het liefste bevinden, dit is namelijk tussen de 20 °C en 30 °C. Dus besef je goed dat het paard het warmer heeft dan ons bij het inschatten van de situatie.
Protocol bij hittestress
Wanneer de warmte echt een probleem wordt voor het paard dan mag je spreken van hittestress. Voor mensen is er door het RIVM al in 2007 een hitteprotocol opgesteld en sinds 2017 is er ook een ‘Protocol extreme weersomstandigheden voor paarden’ gekomen om paardenhouders handvaten te geven hoe om te gaan met extreme weersomstandigheden.
Natuurlijk spelen er behalve de temperatuur nog meer factoren mee bij het ontstaan van hittestress zoals de wind, luchtvochtigheid, bewolking, neerslag, maar ook factoren van het paard zoals het ras, de leeftijd, beharing en arbeid.
BEKIJK HIER HET HITTEPROTOCOL VOOR PAARDEN
Wanneer heeft je paard het te warm?
Wanneer je paard het te warm krijgt, zal deze in eerste instantie gaan zweten om zijn warmte kwijt te kunnen en is het mogelijk dat er een verhoogde hartslag optreedt in rust met een oppervlakkerigere ademhaling. In principe zijn dit al signalen om maatregelen te treffen om je paard te koelen om ergere symptomen van hittestress te voorkomen. In deze gevallen kan je het paard door het in de schaduw te zetten, te koelen met koud water/ijs en drinkwater aan te bieden een stuk comfortabeler maken. Bij ergere scenario’s is het altijd slim om direct de dierenarts in te lichten. Let er wel op dat hittestress in rust veel minder snel opvalt dan bijvoorbeeld na een training.
Voorkomende maatregelen
Natuurlijk is voorkomen altijd beter dan genezen en is het belangrijk om maatregelen te treffen op voorhand. Zorg er in ieder geval voor dat je paard ten aller tijde in de schaduw kan staan. Dit kan natuurlijke schaduw zijn door bomen, maar ook door bijvoorbeeld een schuilhut of schaduwdoek die je kan plaatsen. Het kan zelfs een optie zijn om de paarden bij extreem warm weer overdag te stallen in een koele stal op het heetste moment van de dag om ze daarvoor en/of daarna op de wei te zetten. In de stal zelf kan gewerkt worden met ventilatoren en vernevelaars om paarden extra verkoeling te bieden wanneer ze dit wensen. Zorg er dus voor dat ze zelf kunnen kiezen of ze hier gebruik van maken of niet in een verkoelend windje willen staan.
Veel drinken
Bij warme dagen moet je er rekening mee houden dat een paard van 500 kg minstens 50 liter water per dag drinkt en nog wel meer als er sprake is van zware arbeid. Wanneer er geen automatische waterbakken in de wei staan, is het dus een kwestie van meerdere malen per dag checken of er nog wel voldoende water aanwezig is. Paarden verliezen door het zweten niet alleen veel vocht, maar ook zogenaamde elektrolyten oftewel lichaamszouten. Wanneer een paard te weinig elektrolyten in zijn lichaam heeft zal hij minder dorstig worden en neemt de kans op uitdrogen toe. Op warme dagen kan het dus slim zijn om extra elektrolyten bij te voeren. Dit kan zowel in het voer als in het drinkwater. Denk er echter wel aan dat je paard het water nog wel wil drinken. Het ophangen van een liksteen is sowieso altijd verstandig, zodat het paard zelf zijn eigen behoefte aan zouten kan bijsturen.
Regelgeving hitte bij paarden
Dierhouders hebben de wettelijke verplichting om dieren die niet in een gebouw worden gehouden te beschermen tegen slechte weersomstandigheden zoals hitte. De minimale norm is het bieden van schaduw en toegang tot een toereikende hoeveelheid water. Paardenhouders die geen schaduw bieden aan hun dieren kunnen in overtreding zijn, ook als de uiterlijke kenmerken van hittestress uitblijven. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft aangekondigd komende zomer te controleren bij warme dagen waarbij de temperaturen 27°C en hoger bij paarden die buiten in een wei of paddock lopen.
Paardentransport bij hoge temperaturen
Het is sterk af te raden om paarden te transporteren bij hoge temperaturen tenzij dit noodzakelijk is of de vrachtwagen bijvoorbeeld een verkoelende airco bevat. Vanaf een omgevingstemperatuur van 30°C is het vervoer van dieren dat meer dan 8 uur duurt (dat zal vanuit Nederland dus in de meeste gevallen vervoer over de landsgrenzen zijn) niet toegestaan. De NVWA zal hiervoor geen certificaten verlenen. Boven de 35°C is het helemaal geen transport toegestaan uitgezonder van zieke- of gewonde paarden naar de kliniek waarbij de temperatuur in het vervoersmiddel zorgvuldig gecontroleerd moet worden.
