fbpx

Peesblessures behandelen

pees blessure peesblessure been paard voelen controle

Peesblessures bij paarden zijn nog altijd een veelbesproken onderwerp. Om de belangrijkste punten rondom deze vervelende blessure aan te stippen gaan we in deze serie van artikelen verder in op het herkennen, voorkomen en genezen van peesblessures. In dit laatste deel sluiten we de serie af met het behandelen hiervan.

 

Om een peesblessure gericht te kunnen behandelen is een beeldvorming van de pees volgens paardenarts Morgan Lashley onmisbaar. In deze beeldvorming en beoordeling is haar broer en tevens paardenarts Franklin Lashley de expert. “De fase van de blessure of in de meeste gevallen meerdere fases van de blessure tegelijk (oudere en nieuwe), de locatie en het al eerder gevormde littekenweefsel zijn bepalend voor welke behandeling ingesteld moet worden. De behandeling valt of staat dus bij de juiste diagnostische beeldvorming. In veel gevallen wordt een echografie van de pees gemaakt om de gehele pees en de omliggende pezen te kunnen bekijken in combinatie met een UTC-scan van het beschadigde gedeelte. De UTC-scan is gebaseerd op de techniek van echografie, waarbij de probe (het scangedeelte) gekoppeld zit aan een tracker (een soort computerbewogen arm). Hierdoor beweegt de probe altijd op dezelfde wijze langs de pees en bestaat er geen verschil meer in de opnametechniek tussen verschillende scans van dezelfde pees.”

 

peesblessure probe

 

 

peesblessure probe

 

 

Beoordeling pees

Waarom Franklin Lashley zo graag met het UTC-apparaat werkt, legt hij uit: “Tijdens het traject wat  de probe langs het been aflegt, wordt om de 0,2mm een beeld gemaakt dat direct wordt verwerkt door de software in de computer. Hiermee kan er met één scan zowel een dwars- als lengtedoorsnede worden gemaakt. Vervolgens kan je op de computer zelfs een beeld van de pees in elke gewenste richting bekijken. Dit geeft een 3D-beeld van de peesinrichtingen die je anders alleen bij het doorsnijden tijdens een operatie zou kunnen zien. Een groot voordeel van de UTC is dat deze ook een berekening kan maken van de kwalitatieve toestand van de pees. Hiermee kunnen de belastbaarheid en kwaliteit van het aanwezige weefsel worden bepaald. Dit geeft aan in hoeverre de pees weer gebruikt kan worden na bijvoorbeeld een blessure, zware belasting of rust. Ook kunnen we op deze manier al kleinere (subtiele) veranderingen opsporen nog voordat deze overgaan in een echte verscheuring.”

 

peesblessure UTC

 

pezen

 

UTC met kleurcodering

  1. groen voor normaal gerangschikte peesbundels
  2. blauw voor meer golvende peesbundels
  3. rood voor fibrillaire (kleinere/onvolwaardige) bundels
  4. zwart voor met name vocht

 

UTC peesscan

 

 

 

Littekenweefsel

Wanneer de pees weer belast mag worden begint eigenlijk pas de revalidatie. Morgan Lashley legt uit dat peesvezels die flink beschadigd zijn worden vervangen door littekenweefsel. “Het weefsel wordt nooit meer exact hetzelfde als het originele peesweefsel, maar de revalidatie is erop gericht om het littekenweefsel daar wel zo veel mogelijk op te laten lijken. Dat is belangrijk om een terugkomende blessure te voorkomen. Je moet je peesweefsel voorstellen als elastiek; wanneer dat wordt vervangen door touw dan ontstaan op de overgangen tussen dat touw en elastiek vaak nieuwe blessures. Dit komt voornamelijk omdat het touw niet van dezelfde kwaliteit is en op dezelfde manier functioneert als het originele elastiek. Dit touw is namelijk sterker, maar ook stugger. Hierdoor ontstaan vaak nieuwe blessures bij dezelfde pees.”

 

 

Verschillende technieken

Om een pees te laten herstellen zijn verschillende therapieën mogelijk. Dit begint bij de juiste arbeid voor het stadium van de blessure, eventueel ondersteund door aangepast beslag. Verder noemt Lashley laseren, shockwave en inspuiten. “Voor welke therapie gekozen wordt is vaak afhankelijk van de blessure, de fase waarin deze zich bevindt, wat er in je omgeving voorhanden is en het budget. In de beginfase is alles erop gericht om de ontsteking af te remmen en de pijn te verminderen. Koelen, stappen aan de hand, laseren en het geven van pijnstillers kunnen daaraan bijdragen. Daarna is het juist zaak om het herstel te bevorderen, de kwaliteit van littekenweefsel optimaal te krijgen en verklevingen te voorkomen. Shockwave is bijvoorbeeld iets wat helpt om de peescellen te stimuleren en de aanmaak van de juiste collageenbundels te promoten. Ook bevordert het de bloedcirculatie. Dat is belangrijk omdat een pees van nature slecht doorbloed is, wat het herstel bemoeilijkt. Het inspuiten wordt ook pas vaak na de ontstekingsfase gedaan, anders ruimt het lichaam deze stoffen te vroeg op. Ultrasoon geluid wordt net als een aquatrainer pas in een latere fase van de opbouw ingezet.”

 

 

Gecontroleerd opbouwen

De revalidatie is erop gericht om stapsgewijs en gecontroleerd de pees steeds meer te belasten. Iets wat volgens Lashley de moeilijkste fase in de revalidatie is bij frisse paarden. “Het herstelde peesweefsel is echter heel fragiel in het begin, waardoor die controle juist zo belangrijk is. Tijdens de revalidatie is het van belang om de blessure te blijven volgen om te kijken hoe de pees reageert op een steeds zwaarder wordende training. Zo kun je checken of je weer een stapje verder kunt.”

 

 

Proprioceptie trainen

Het is bij een peesblessure, net als bij eigenlijk heel veel andere blessures, vaak niet zo dat je bij de behandeling hiervan ook gelijk van het probleem af bent. Lashley: “Bij de revalidatie kijken we daarom naar het hele paard, waardoor we ook de delen behandelen die zijn gaan compenseren door de blessure. Zodat het hele lijf weer in orde is voor je aan een toenemende belasting gaat werken. Nog iets wat je bij de revalidatie niet moet vergeten is het meenemen van de aangedane zenuwcellen die zorgen voor een terugkoppeling aan de hersenen, ook wel proprioceptie genoemd. Het is belangrijk om deze te trainen om het bewegingspatroon te optimaliseren en niet te blijven hangen in ontlastende bewegingen, zodat het paard zo fit en sterk mogelijk wordt om het risico op terugkomen te voorkomen. Die proprioceptie kun je trainen door op verschillende ondergronden te trainen. Tijdens de revalidatie zelf mogen deze niet te zwaar zijn, maar zorg wel voor afwisseling. Ook in water bewegen zoals in een aquatrainer helpt hierbij. Ook door middel van tapen kan je het paard bewuster maken van zijn been en de beweging hiervan, maar doe dit altijd in overleg met je dierenarts.”

 

 

Morgan heeft samen met haar broer Franklin Lashley een aantal vlogs gemaakt, onder andere over peesblessures, op het kanaal ‘Komt een paard bij de dokter’.

 

Vond je dit artikel interessant? Bekijk dan ook het artikel over het inspelen op leertypes en krijg antwoord op de vraag of je voor alle bedrijfsaanpassingen een vergunning nodig hebt.

 

Wil je tweemaandelijks op de hoogte gehouden worden over alles wat er in de hippische sector speelt? Sluit dan voor maar €44,50 per jaar (6 nummers) een abonnement af op de Hippische Ondernemer.

MELD JE AAN VOOR ONZE MAANDELIJKSE NIEUWSBRIEF

Blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen binnen de professionele paardensector. 2.200+ ondernemers gingen je al voor!

Het laatste nieuws:

Wil je nog meer van dit soort interessante artikelen lezen?

Abonneer je dan nu op het vakblad en ontvang 6x per jaar een editie van De Hippische Ondernemer op de deurmat.

Het vakblad bevat unieke, exclusieve content dat enkel en alleen te lezen is in het blad.