Wanneer je wilt leren rijden word je in veel gevallen nog op een paard of pony gezet om direct praktisch aan de slag te gaan. Het bewustzijn dat dit ook anders kan, komt echter bij steeds meer ondernemers naar boven. Wij spraken drie ondernemers om te vragen naar hun visie en aanpak, om andere bedrijfseigenaren te inspireren.
Grondwerk- en longeerlessen
Bij Stal Hofstede Dijkzicht zijn ze iets meer dan twintig jaar geleden begonnen als pensionstal. Volgens Brigitte de Bokx ontstond er steeds meer vraag naar paardrijlessen. “En zo is de manege begonnen. Sowieso vond ik altijd al dat afwisseling een belangrijk onderdeel is van het trainingsschema, ook van de manegepaarden. Om een paard gezond te houden tussen de oren moet je niet alleen met de sport bezig zijn. Toevallig had ik destijds een paard dat niet meer geschikt was voor de sport en ben ik in de vrijheidsdressuur en grondwerk gedoken om hem mentaal bezig te houden. Daardoor merkte ik hoe leuk het voor een paard was en hoe dit de band versterkt. Onze doelgroep van de pensionstal is een sportieve recreant die wel elke dag iets met zijn paard wil doen, maar het ook juist zoekt in dat soort dingen. Voor hen zijn de grondwerk- en longeerlessen een groot succes. Toen onze manege begon te groeien, hebben we dat ook aan hen aangeboden. Eerst tijdens de ponykampen om het uit te proberen en nu zit het vast in het assortiment.”
Activiteitendagen
Hoewel de dressuurlessen nog altijd de vaste activiteit is van de manegeklanten, bieden ze bij de Hofstede Dijkzicht de andere activiteiten voornamelijk aan op activiteitendagen. “Daarvoor kiezen we een thema hoe je bijvoorbeeld vanaf de grond kan leren om respectvol de leider te zijn. Dat soort dingen zijn goed om dieper op in te gaan. Veel mensen die geen achtergrondkennis van het paard hebben gaan er bijna vanuit dat het paard het allemaal wel doet en als hij dan een foutje maakt dan vinden ze daar wat van. Op deze manier proberen we meer bewustzijn te creëren. Voor de pensionklanten organiseren we ook regelmatig workshopmiddagen met leuke thema’s om ze elke keer weer iets nieuws te leren.”
Integreren bij de jongste doelgroep
De vraag naar deze activiteiten is volgens Brigitte bij de manegeruiters wisselend. “Bij de kinderen draait het toch wel heel erg om het rijden, al vinden ze het tijdens een ponykamp heel leuk om andere activiteiten te doen. De volwassenen kunnen de waarde van de afwisseling voor het paard beter inschatten. Toch willen we het bij de jonge kinderen ook meer stimuleren. We zijn net lid van de FNRS en zijn begonnen met hun wedstrijden en Bixie & Friends voor de jongste doelgroep. Bij dit laatste onderdeel willen we het werken aan de hand meer gaan integreren om ze dit vanuit de basis al mee te geven. We zijn altijd al een vreemde eend in de bijt geweest en dat past ons wel. Nog een activiteit waar we in januari mee gaan starten is een school die voor voorlichting bij ons op stal komt rondkijken. Dit is voor ons de eerste keer, maar willen we in de toekomst vaker doen, zodat kinderen leren dat paarden aandacht, goede verzorging, weidegang en voer nodig hebben. Daar zit nog geen verdienmodel in, maar is maatschappelijk wel heel belangrijk.”
Doel: een eigen pony
Ook bij Stal Rooth doen ze het anders, maar dan op een hele andere manier. Rowie Rooth, die op haar locatie in Oirschot een pension- en trainingsstal runt, is een paar jaar geleden begonnen met kleinschalige lesactiviteiten. Dit om kinderen te leren dat er meer is dan enkel het rijden en om ze zo klaar te stomen voor het hebben van een eigen pony. “Vroeger toen ik leerde rijden, kreeg ik ook les in poetsen en opzadelen. Gelukkig had ik ouders die zo gek waren om mij een pony te geven, maar toen dachten we oprecht: en nu? Je leert door de jaren heen door vallen en opstaan, maar een bredere basiskennis van het paard was handig geweest. Dat is nu voor mij de drijfveer om kinderen niet alleen te leren rijden, want in mijn ogen is dat niet genoeg. Paardrijden is geen hockey, een paard heeft zijn eigen karakter en gevoel en hun behoeften stoppen niet na de les. Daarom leer ik kinderen hoe ze een pony leren kennen en hoe ze daarmee omgaan als basis. Ze leren om zelfstandig op te zadelen, krijgen kennis over gezondheid, gedrag, longeren, grondwerk, dressuur, springen en eventueel wedstrijden. Alles wat wij vroeger deden met onze eigen pony en hoeveel plezier we daarbij hadden, dat wil ik graag meegeven aan de kinderen nu. Omdat dit vanuit de basis een sportstal is, zien ze hier van alles. Ze zien mij met een jong paard werken of de veulens in de wei zetten. Over deze dingen die voor ons heel gewoon zijn, kunnen we van alles uitleggen. Waarom we bijvoorbeeld fokken en waarom ze in de wei staan.”
Minimaal twee keer
Vervolgens krijgen ze bij Rowie ook in kleine groepjes van één tot drie kinderen rijles om technisch beter te leren rijden. “Ze komen hier minimaal twee keer in de week waarvan één keer om te rijden en één keer om een andere les te volgen. We leren hier alles spelenderwijs, want plezier is belangrijk. Maar met een pony omgaan en ermee bezig zijn is het belangrijkst, dat moeten ze vooral leuk vinden. Dat is het standaardprogramma, maar vaak leren ze door een soort leaseconstructie om meer zelfstandig met hun vaste lespony bezig te zijn. Hierbij krijgen ze ook de mogelijkheid om deel te nemen aan wedstrijden, buitenritten of andere activiteiten, net als dat je met een ‘eigen’ pony doet. We zijn hier in 2017 mee begonnen en nu ga ik met de oudste meiden mee op wedstrijd. Ik heb ze alles geleerd over de voorbereidingen en op zulke dagen helpt iedereen elkaar mee, dat is heel erg leuk om te zien.”
Wachtlijst
Rowie geeft aan dat er heel veel vraag is naar haar programma. “Sommige kinderen staan hier meer dan een jaar op de wachtlijst. Het is met vijf van mijn pony’s en een paar eigen pony’s heel kleinschalig, dus er is weinig plek. Maar voor de kinderen die van een andere manege komen gaat een wereld open. Ik merk dat er veel kinderen zijn die echt willen leren rijden, maar dat dit niet altijd lukt met enkel een uurtje rijden per week. Mensen zijn echt bereid om meer te betalen, zodat hun kinderen op een kwalitatieve manier leren omgaan met paarden en rijden. En door de kinderen op te leiden met iets meer hart voor paarden, komt dit ten goede aan het hele welzijn van de paardensector.”
Simulator en ruitervoorkeuren
Het is nog niet op de website van Reggehoeve terug te vinden, maar bij Reggehoeve besloot men een gewaagd experiment te starten, het project ‘FeelzFree’ waarbij zowel gebruik gemaakt wordt van een Racewood Eventing Simulator paard als een analyse, waarbij op basis van motorische voorkeuren ruiterprofielen voor de ruiter worden samengesteld door Sascha Podt. “Door de ruiter vanuit zijn persoonlijke voorkeursstijl te instrueren behalen wij een rendement dat vele malen groter is dan voorheen. De ruiter is hierdoor in staat te groeien vanuit zijn eigen kracht en talent. Ieder mens is anders, iedere ruiter heeft een geheel eigen motorische stijl, waarbinnen deze in staat is volledig onafhankelijk te zitten. Denk hierbij aan onder andere positionering van de dominante schouder, stand van het bekken en een hogere of diepere uitgangshouding, wat zich dan weer vertaald in de stand van de ellebogen en essentieel is voor balans- en samenwerking tussen boven- en onderlichaam. Dit alles hebben we nodig om te komen tot een perfecte afstemming en coördinatie van de hulpen. Schrijf maar eens een dag met links als je rechtshandig bent. Dat valt niet mee en geldt ook binnen de paardrijkunst: hoe hard je ook traint, je wordt nooit zo goed als wanneer je binnen je voorkeursstijl aan de slag gaat. Samen met het simulatorpaard dat vorig jaar is geplaatst, viel alles op zijn plek toen ik via de ActionTypesAcademy Nederland in aanraking ben gekomen met de ActionTypes profilering. Vanuit deze basis zoek ik altijd naar balans en met het ‘scala der ausbildung’ als rode draad door onze ruiteropleiding werken wij toe naar optimale prestaties voor ruiter en paard. En wat is er dan mooier dan dit door te kunnen meten en terug te zien op zowel het paard als de simulator.”
Introductiepakket
Voor beginnende ruiters biedt Sascha een introductiepakket van vier lessen op de simulator voordat ze naar het echte paard overgaan. “We maken de mensen bewust van hun voorkeuren en hoe ze daarmee het beste hun balans kunnen vinden op het paard. Bij de kinderen letten we als instructeur bovendien extra streng erop dat we de functionaliteit erin houden. Dus standaard opmerkingen als hakken omlaag, ellebogen aan je lichaam, handen rechtop horen ze niet van ons voor we weten wat passend is voor die ruiter. De dressuursport is erg gericht op de houding van Anky van Grunsven, maar dat is voor velen een houding waarin zij niet de functionaliteit zullen vinden die het Anky zelf biedt. Als we zien wat de ruiters leren op de simulator en wat ze vervolgens al kunnen als ze voor de eerste keer op het paard stappen dan ben je bijna verbaasd. Ze kunnen lichtrijden, galopperen en zelfs een klein sprongetje maken in de verlichte zit. Dat bereiken wij nooit als we ze direct op een echt paard zetten.”
Instructeurs van meer kennis voorzien
Ook voor de (sport)ruiters met een eigen paard biedt FeelzFree bij Reggehoeve een bijzondere kijk op de training. “Wij zitten nu in de afronding van het project waarbij mede door PMPC-subsidieverlening vanuit de Provincie Overijssel trainingsweekenden gaan organiseren, dit is in samenwerking met verschillende partijen. In dit weekendvullende programma zit ook pilates en ruitervitaliteitstraining. We zien ernaar uit om dit in de markt te gaan zetten. In de toekomst hopen we dat er in de hippische sector zeker meer aandacht geschonken wordt aan ontwikkeling binnen de persoonlijke voorkeuren van de ruiter. We zouden de verschillende voorkeuren graag onder de aandacht brengen binnen de opleidingen en bijscholingen voor instructeurs, juryleden en de gehele hippische infrastructuur in Nederland. In de hoop dat er een soort marge ontstaat waarbinnen de ruiter vast kan houden aan zijn persoonlijke stijl, deze kan ontdekken of vasthouden, doordat kleine verschillen in houding als functioneel erkend worden en hiervoor de nodige bekendheid krijgen. Hopelijk wordt dit op de langere termijn ook bij de KNHS doorgevoerd in de instructeursopleidingen om de instructeurs voor de toekomst van steeds meer kennis te voorzien.”
